Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Regalisso-bastardo
Polypodium vulgare
Polypodiaceae
Àutri noum : Regalisso-de-chivau, Regalisse-bastard, Poulipòdi.
Nom en français : Polypode commun.
Descripcioun :La regalisso-bastardo trachis au nostre subretout en mountagno sus sòu séusous. I'agrado li roucas e li bos fres. Pèr la bèn destria de sa cousino, Polypodium interjectum, faudrié regarda lis espourange au microuscope (x 100) pèr verifia que i'ague mai de 11 celulo à l'assiso mecanico. Pamens lis espourange devènon madur l'estiéu eici alor que pèr P. interjectum, es en autouno. De nouta tambèn qu'aquesto assiso èi mai sourno eici (fotò-sèmblo un vèrme brun).
Usanço :La regalisso-bastardo tèn soun noum de soun rizoumo (fotò) qu'a lou goust de la regalisso. Tastas ! Es uno planto vertuouso contro lou tussi, lou quiéu tapa e li vèrme. Peréu èi diuretico e coulagogo.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 10 à 30 cm
Fueio : Foundo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Polypodium
Famiho : Polypodiaceae
Ordre : Polypodiales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : Ges de flour
Flourido :
Estiéu
Sòu : Si
Autour basso e auto : 0 à 2300 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Roucas
- Bos fres
Estànci : Coulinen à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Polypodium vulgare Shivas, 1961